De laatste corona-maatregelen zijn opgeheven en dat betekent dat we eindelijk weer live met groepen bij elkaar mogen komen!
Vorige week gaf ik op twee plaatsen een workshop over het effect van zelfcompassie bij duurzame inzetbaarheid. Ruim 50 artsen deden mee.
Op mijn eerste vraag wat je plezier geeft als arts antwoordde eigenlijk iedereen: het contact met mensen. Patiënten, collega’s, het team. En daarbij echt iets kunnen betekenen voor een ander.
Mijn volgende vraag was: wat maakt je werk als arts lastig? Er kwam een eindeloze stroom problemen: tijdsdruk, onzinnige administratie, afschuiven van taken en verantwoordelijkheden, slechte samenwerking, tekort aan personeel, eisende patiënten en ga zo maar door.
Je voelde het energie-niveau in de groep acuut dalen…
Geen wonder dat er zoveel dokters uitvallen door burn-out of er tegenaan zitten.
Ik vertelde dat ik tegenwoordig niet meer spreek van burn-out, maar van moral distress.
De definitie van moral distress is:
Weten wat het juiste is om te doen,
maar dat niet kunnen doen
en daar ook niets aan kunnen veranderen.
Voorbeelden van moral distress zijn:
- Meer tijd en oprechte aandacht voor een patiënt willen hebben, maar dat niet voor elkaar krijgen door een overvolle agenda.
- Zien hoe een psychiatrische patiënt niet de juiste zorg krijgt, vanwege ‘hokjes-denken’ en lange wachtlijsten in de GGZ.
- Patiënten op de SEH opvangen waar geen bed voor is en waar eigenlijk geen medisch maar een zorgprobleem speelt.
- Het zoveelste bericht ontvangen van nieuwe eisen die aan de dokter, de praktijk of de instelling worden gesteld, die weer extra tijd kosten en niets bijdragen aan de kwaliteit.
- Beseffen dat deze patiënt zijn leefstijl zou moeten aanpassen, maar daar geen geld, vaardigheden of behulpzame omgeving voor heeft.
- Vul je eigen voorbeelden in…
Ik vind moral distress een betere term dan burn-out.
Burn-out suggereert dat het probleem bij het individu ligt. Die kan het niet aan, die heeft onvoldoende weerbaarheid of time-managementskills, die mist de veerkracht om zich te kunnen handhaven in de medische omgeving en die moet dus zorgen voor de oplossing.
Moral distress legt de oorzaak bij het defecte systeem en niet bij het ‘defecte’ individu.
Veel artsen hadden nog nooit van deze term gehoord.
Een aantal artsen waren oprecht verrast en ook geraakt. Het begrip moral distress ‘ontschuldigt’, maakt het minder persoonlijk en geeft ruimte. Deze reactie merk ik ook bij de artsen die ik coach. Ze slaken soms een zucht van verlichting. Er valt als het ware iets van hen af. Het ligt niet aan mij!
De British Medical Association hield van maart t/m mei 2021 een survey onder artsen over moral distress en moral Injury. Bijna de helft van de ruim 1900 respondenten had nog niet eerder van deze begrippen gehoord, maar herkenden zich er helemaal in. Bijna 80% gaf aan moral distress te ervaren. Terugkijkend was dat voor Covid-19 ook al tegen de 60%. Volgens velen heeft de pandemie de reeds bestaande problemen alleen maar duidelijker gemaakt.
Ik ben wel benieuwd hoe dat percentage onder Nederlandse artsen is. Ik heb geen (recent) onderzoek of cijfers kunnen vinden.
Het thema moral distress houdt me al een aantal maanden bezig. Een van de deelnemers in de workshop vroeg zich af of je daarmee als arts niet in de slachtofferrol komt. Ik denk juist dat deze ‘reframe’ helpt om ruimte en energie vrij te maken om in actie te komen. De deelnemers beaamden dat ze zich hierdoor minder geïsoleerd en meer verbonden voelden met elkaar (de ‘common humanity’ van zelfcompassie).
Wat denk jij???
Wellicht herken jij jezelf in het begrip moral distress en de voorbeelden uit de dagelijkse praktijk.
Hoe kun je jezelf dan ondersteunen?
1. Benoem en erken je gevoelens als moral distress.
Het ligt niet aan jou. Het is een uiting van een falend gezondheidszorgsysteem. Je kunt op deze manier niet werken naar je waarden.
2. Besef dat je niet alleen bent.
Vele artsen delen deze gevoelens met jou, hebben hier dagelijks last van. En voelen zich machteloos daar iets aan te veranderen.
3. Wees vriendelijk voor jezelf.
Spreek jezelf op een begripvolle, ondersteunende manier toe. Wat zou je tegen een goede vriend of vriendin zeggen in dezelfde situatie?
4. Kom in actie.
Gebruik de energie van je frustratie en boosheid om in actie te komen. Welke kleine stap kun je zetten om toch iets te veranderen? Zet de ‘yang’ van zelfcompassie in.
5. Praat erover.
Een van de acties kan zijn om het begrip moral distress met een of meer collega’s te bespreken. Wat ervaren zij als het gaat om moral distress? Wat doet het hen om deze term te gebruiken? Welke (kleine) actie zou je gezamenlijk kunnen nemen?
Wil je het onderwerp moral distress bespreken
in de vorm van een workshop of training?
Neem dan gerust contact met mij op!
0 reacties